Bankacılık sisteminde yoğunlaşma

Türk Bankacılık Sektörünün 2012 yıl sonuna ilişkin resmi ve toplu verileri 28 Mayıs itibariyle yayınlanmış bulunmaktadır.
Bugünden itibaren yayınlanan verileri çeşitli bakış açıları ile analiz edeceğim.
İlk değerlendirmenin genel büyüklükler açısından olmasının uygun olacağını düşündüm.
Türk Bankacılık Sektörünün genel karakteristik özellikleri dikkate alındığında, tipik oligopol piyasa yapısına sahip olduğunu söylemek mümkündür.
Bu anlamda piyasada faaliyette bulunan en büyük bankaların sektörden aldıkları paylarındaki genel değişimi 2012 yıl sonu verilerini de dikkate alarak değerlendirmeye tabi tutmakta yarar bulunmaktadır.
2008 2009 2010 2011 2012
İlk 5 Banka
Aktif 62 63 63 61 60
Mevduat 65 66 66 62 61
Kredi 58 55 57 58 56
İlk 10 Banka
Aktif 86 87 87 87 87
Mevduat 90 91 91 91 91
Kredi 84 85 86 87 86
Kaynak: TBB
T. Bankalar Birliği’nin açıklamış olduğu veriler çerçevesinde, sektörde faaliyette bulunan 45 bankanın aktif büyüklüğü açısından ilk 5 sırasında bulunan bankaların sıralamasında bir değişiklik olmadığı görülmektedir. İlk 5 bankanın aktif, mevduat ve kredi büyüklükleri açısından toplam içindeki paylarında küçük oranda gerileme görülmektedir.
Aktif büyüklüğü açısından ilk 10 banka değerlendirildiğinde ise, bu grubunun aktif ve mevduat payları aynı kalırken, kredi payında 1 puanlık gerileme olduğu görülmektedir.
Bu durumda, ilk 5 banka aktif, kredi ve mevduat paylarında gerileme gösterirken, bu bankaları takip eden 2. büyük 5 banka daha hızlı büyüme göstererek, ilk 10 bankanın içindeki toplam paylarının korunmasını sağlamışlardır. Bu durumda rekabet açısından 2. büyük 5 banka grubunu oluşturan bankaların zorlu ve başarılı bir performans gösterdikleri ifade edilebilir.
Diğer bir bakış açısı ile son iki yıl yerine son 5 yılı değerlendirildiğinde ise şöyle bir tablo ortaya çıkmaktadır:
– En büyük 5 banka toplam aktif, kredi ve mevduattan aldıkları paylarını koruyamamıştır. 5 yıllık dönem içinde en büyük 5 bankanın aktif toplamından aldığı pay 2 puan, mevduat toplamından aldığı pay 4 puan, kredi toplamından aldığı pay ise 2 puan gerilemiştir.
– En büyük 10 bankanın ise toplam aktif, kredi ve mevduattan aldıkları paylarında artış olmuştur.
5 yıllık dönem içinde en büyük 10 banka aktif ve mevduat paylarını 1’er puan artırırken, kredideki pay artışı 2 puan olarak gerçekleşmiştir.
Bu durumda en büyük 10 banka grubu içinde yer alan 6. ila 10. sıra arasındaki bankaların son 5 yıllık dönem içindeki büyüme performanslarının, ilk 1. ila 5. sıra arasında yer alan bankalara göre oldukça yüksek olduğu görülmektedir.